Het “Mozes-model” van kerkbestuur
Exodus 18:13-27
Vanochtend gaan we kijken naar het gedeelte in Exodus 18 dat omschrijft hoe een verzameling van gelovigen kan worden bestuurd. We zullen gaan kijken naar de rollen die er binnen een kerk zijn, naar de verantwoordelijkheden en de taken die bij die rollen horen. Als laatste zullen we gaan zien wat dit allemaal betekent voor een christen.
“13Het gebeurde dan de volgende dag dat Mozes zitting hield om recht te spreken over het volk. Het volk stond voor Mozes, van de morgen tot de avond. 14Toen de schoonvader van Mozes zag wat hij allemaal voor het volk deed, zei hij: Wat betekent dit wat je voor het volk doet? Waarom houd je alléén zitting, terwijl heel het volk van de morgen tot de avond tegenover je staat? 15Toen zei Mozes tegen zijn schoonvader: Omdat het volk naar mij toe komt om God te raadplegen. 16Wanneer zij een zaak hebben, komt men daarmee naar mij en oordeel ik tussen de een en de ander. Ik maak hun de verordeningen van God en Zijn wetten bekend. 17Maar de schoonvader van Mozes zei tegen hem: Wat je doet, is niet goed.
18Je zult er zeker aan bezwijken, zowel jij als dit volk dat bij je is, want dit is te zwaar voor je. Je kunt dit niet alleen doen. 19Luister nu naar mijn stem. Ik zal je raad geven en God zal met je zijn. Jíj moet het volk bij God vertegenwoordigen en jíj moet de zaken voor God brengen. 20Je moet hun de verordeningen en de wetten voorhouden en hun de weg bekendmaken waarop zij moeten gaan en het werk dat zij moeten doen. 21Jij echter, jij moet daarnaast onder heel het volk omkijken naar bekwame mannen, godvrezende, betrouwbare mannen, die een afkeer hebben van winstbejag. Je moet leiders over duizend, leiders over honderd, leiders over vijftig en leiders over tien over hen aanstellen. 22Zij moeten altijd over dit volk oordelen. Maar laat het zo zijn dat zij elke grote zaak bij jou brengen, en zelf over elke kleine zaak oordelen. Maak het zo voor jezelf lichter en laat hen die last samen met je dragen. 23Als je dit doet en God het je gebiedt, dan zul je staande kunnen blijven en zal dit hele volk ook in vrede naar zijn woonplaats gaan. 24Mozes luisterde naar de stem van zijn schoonvader en deed alles wat hij gezegd had. 25Mozes koos daarom uit heel Israël bekwame mannen en stelde hen aan als hoofd over het volk: leiders over duizend, leiders over honderd, leiders over vijftig en leiders over tien. 26Zij oordeelden altijd over het volk. De moeilijke zaken brachten zij bij Mozes, maar over elke kleine zaak oordeelden zij zelf. 27Toen liet Mozes zijn schoonvader gaan, en deze ging terug naar zijn land.”
v.13-16 Het volk Israël was op dit moment minimaal 2,1 miljoen mensen groot. Al deze mensen zullen dingen gehad hebben waar ze tegenaan liepen, er zullen allerlei problemen tussen mensen geweest zijn.
Calvary Chapel Hoofddorp heeft gekozen om het Mozes-model te hanteren. In Exodus 18 zien we dat het model er als volgt uitziet:
v.19-23 Mozes krijgt hier van God, via Jethro, te horen hoe hij leiding zou moeten geven aan Israël. Dit vereist van Mozes dat hij luistert, dat hij nederig is, dat hij taken gaat delegeren. Tegelijkertijd moet Mozes gewezen worden op wat zijn primaire taak is als leider/voorganger van het volk Israël.
- Voor een volk van dit formaat is het veel te weinig om 1 man dit te laten doen, maar blijkbaar zag Mozes dit niet. à God grijpt in.
- “Wat je doet is niet goed. Je zult er zeker aan bezwijken, zowel jij als dit volk dat bij je is, want dit is te zwaar voor je. Je kunt dit niet alleen doen.”(17-18)
- In het geval van Mozes denk ik dat het niet kunnen zien is, want “Mozes luisterde naar de stem van zijn schoonvader en deed alles wat hij gezegd had.”(24)
- Dit is precies de reden dat geen enkele voorganger, van een willekeurige kerk, op de lange termijn dingen alleen kan en mag doen. Het is niet vol te houden voor een voorganger om alles maar zelf te moeten doen. Er zal hulp en ondersteuning moeten komen.
- Het kan echter ook zo zijn dat iemand het niet wil zien. Er zijn mensen die maar door blijven gaan, die zien dat het niet goed is voor henzelf, voor de mensen om hen heen, maar toch kiezen om te blijven doen wat ze doen. Daar heeft de Bijbel een woord voor: trots. Wat je laat zien als je maar alles zelf wil doen, is: Ik weet het beter; ik kan het beter; jullie kunnen het niet naar mijn standaard, dus doe ik het zelf maar. Ook durven die mensen vaak niet dingen uit handen te geven, ze durven anderen geen fouten te laten maken.
- Als je hoogmoedig, trots, bent, ben je niet onderworpen aan God. Kijk maar naar de satan, hij was trots, hij dacht dat hij hoger kon worden dan God; kijk wat er van hem geworden is.
- Om van de trots af te komen, zal ik, zal jij, u, uzelf moeten onderwerpen aan God, we zullen gereinigd moeten worden, door God van deze trots. God wil dat we nederig zijn, nederig net als Jezus. Hij was en is het ultieme voorbeeld van hoe een leider hoort te zijn. Hij heeft het verspreiden van Zijn Woord, van Zijn evangelie gedelegeerd naar ons!
- “Jij moet het volk bij God vertegenwoordigen en jíj moet de zaken voor God brengen. Je moet hun de verordeningen en de wetten voorhouden en hun de weg bekendmaken waarop zij moeten gaan en het werk dat zij moeten doen. “(19-20)
- Het volk bij God vertegenwoordigen en de zaken voor God brengen
- De verordeningen de wetten voor het volk houden
- De weg wijzen waarop ze moeten gaan
- Het werk dat zij moeten doen aangeven
- In Markus 6wordt het verhaal verteld over dat Jezus de 5000 mannen (+ vrouwen en kinderen) te eten gaf. Markus 6:39 vertelt dat voordat men te eten kreeg van Jezus, Hij de opdracht gaf dat alle mensen op het “groene gras” moesten gaan zitten.
- De kudde van God moet op grazige weiden gebracht worden om te kunnen eten. Het is de taak van een voorganger om elke keer dat hij onderwijst, “zijn” kudde het groene gras van Gods Woord te brengen. Net zoals het manna in Exodus 16elke dag opnieuw opgeraapt moest worden, zo moet de voorganger elke zondag weer een nieuwe boodschap van God brengen. Voorgangers die een preek “van stal halen”, die een oude preek nog een keer gebruiken, voldoen op dat moment niet aan de roeping die God voor een voorganger heeft. De schapen hebben elke keer groen gras nodig, een nieuwe, een verse boodschap van God.
- Jezus zegt in Johannes 10:11dat Hij de Goede Herder is. Jezus wil dat voorgangers medeherders zijn. Dit, en het feit dat de voorganger moet onderwijzen, wordt zeer duidelijk in de opdracht die Jezus meegeeft aan Petrus, nadat Jezus uit de dood is opgestaan. In Johannes 21:15-17 legt Jezus uit wat Hij verwacht van een onderherder, van een voorganger, ik denk ook dat dit samenvat wat God aan Mozes opdraagt in Exodus 18:19-20.
- Het weiden van lammeren
- Het hoeden van schapen
- Het weiden van schapen
- Jezus begint met Petrus op te dragen om Zijn lammeren te weiden. Weiden betekent voeden, bewaken. Petrus wordt opgedragen door Jezus om te zorgen voor de lammeren, om te zorgen dat ze de best gevoede lammeren zijn.
- VanDale geeft aan dat een lam iets “kleins en teders is”. Een lam is een jong schaap, een schaap dat nog heel veel moet leren.
- Vervolgens draagt Jezus aan Petrus op dat hij de schapen van God moet hoeden. “Hoeden” betekent dat de schapen moeten worden aangestuurd, dat ze gevoed moeten worden, dat de voorganger moet voorzien in de benodigdheden van de ziel.
- Schapen zijn dom. Schapen zijn pure kuddedieren. Online las ik dat in 2006, 400 schapen in een ravijn gesprongen zijn, omdat 1 schaap probeerde om naar de overkant te springen, 15 meter verderop. Schapen zijn dom.
- Het is dus ook de taak van een voorganger om de kerk elke keer weer duidelijk te maken dat Jezus liefde is, dat Jezus aan het kruis gegaan is voor ons. Wij moeten er van doordrongen zijn dat wij niet bij God kunnen komen, behalve door Jezus. Wij zijn zondig, wij hebben Jezus en Zijn genade nodig, iedereen die Jezus en Zijn offer niet aanneemt, gaat niet naar de hemel. Dat zijn dingen die wij moeten weten, wij moeten onderwezen worden in Zijn liefde, in Zijn genade, maar ook in de gevolgen van niet voor Jezus kiezen.
- Dit is een taak die niet voor veel mensen is weggelegd. Als voorganger sta je aan de frontlinie van de geestelijke strijd. Als voorganger krijg je alle problemen van mensen te horen. Als voorganger heb je geen 8 tot 5 werkdagen. Mensen bellen je midden in de nacht als zij denken dat ze je nodig hebben. Iedereen heeft een verwachting van de voorganger, iedereen heeft een mening over de voorganger. “Zijn preken zijn te lang, zijn preken zijn te kort. Zijn haar zit niet mooi, hij heeft geen haar.” Er is altijd wel iets aan te merken op de voorganger. En toch zijn er mensen, PRIJS DE HEERE, die dit ambt willen vervullen.
- Als laatste zegt Jezus tegen Petrus dat hij de schapen van God moet weiden. De kudde schapen, de kerk, moet gevoed worden, moet bewaakt worden. Het is de taak van de voorganger en zijn medeoudsten, om de kerk te bewaken tegen invallen en aanvallen van de satan.
- Zoals satan in Job 1niet te herkennen was voor de engelen, zo is satan voor christenen soms ook niet te herkennen. Hier komt de voeding van de schapen naar voren. Als christenen, moeten wij zo goed gevoed zijn, door zowel eigen studie, als de studies van de voorganger, dat we het echte Woord van God herkennen. Daardoor zullen we ook het neppe kunnen onderscheiden.
- Aan elke christen de taak, aan jullie, jou, u, mij, de taak, om de Bijbel te lezen, te bestuderen. Om erover te praten, om het samen met anderen te lezen, etc.
- Zoals satan in Job 1niet te herkennen was voor de engelen, zo is satan voor christenen soms ook niet te herkennen. Hier komt de voeding van de schapen naar voren. Als christenen, moeten wij zo goed gevoed zijn, door zowel eigen studie, als de studies van de voorganger, dat we het echte Woord van God herkennen. Daardoor zullen we ook het neppe kunnen onderscheiden.
- De voorganger bidt voor de kudde (hij vertegenwoordigt het volk bij God)
- De voorganger onderwijst de kudde vanuit Gods Woord (verordening voor het volk houden)
- De voorganger wijst de kudde de weg vanuit Gods Woord
- De voorganger wijst de kudde op het werk dat ze moeten doen, vanuit Gods Woord
- In de Bijbel wordt er ook gesproken over oudsten, over diakenen. Oudsten zijn medeleiders van een kerk, oudsten zijn mannen die kunnen onderwijzen, die een Bijbelstudie kunnen geven, maar die zich ook richten op de overige taken die binnen een kerk nodig zijn.
- De oudsten zullen zich richten op het ondersteunen van de voorganger, op het goed laten draaien van de kerk qua bestuur. Maar tegelijkertijd zijn de geestelijke taken van de oudsten net zo belangrijk:
- In Handelingen 15worden de oudsten van de kerk in Jeruzalem gevraagd om te helpen in een situatie tussen 2 leden van de kerk.
- In Jakobus 5worden de oudsten opgeroepen om te bidden voor de zieken.
- 1 Petrus 5roept oudsten op om voorbeelden te zijn in alles, dus juist ook de geestelijke zaken, voor de kerk.
- Handelingen 6geeft aan dat de oudsten ook echt mannen van gebed moeten zijn, ze moeten de kerk dragen in gebed.
- De oudsten zullen zich richten op het ondersteunen van de voorganger, op het goed laten draaien van de kerk qua bestuur. Maar tegelijkertijd zijn de geestelijke taken van de oudsten net zo belangrijk:
- Het woord “diaken” betekent ‘door het vuil’, dit zijn de dienstbare leiders van de kerk. De eerste diakenen worden gekozen in Handelingen 6, dit zijn mannen “van wie men een goed getuigenis geeft, vol van de Heilige Geest en van wijsheid,”(3). Deze mannen werden aangesteld om die praktische dingen te doen, waar de oudsten niet aan toe kwamen.
- In het geval van Handelingen 6ging het om het praktisch ontlasten van de oudsten, de oudsten waren bezig met heel andere dingen. “Wij echter zullen volharden in het gebed en in de bediening van het Woord.” (Handelingen 6:4)